پرورش کاهو در سیستم هیدروپونیک

کاهو مانند نان شده است. یعنی بایستی در طول 12 ماه سال در قفسه های سوپرمارکت موجود باشد. افزایش تقاضا برای کاهو – به ویژه بسته های سبزی از قبل شسته شده و تکه تکه شده – مورد توجه قرار گرفته است.

برای آنکه کاهو تا رسیدن به میز مشتری تازه و ترد باقی بماند بایستی در طول مسیر از کابینهای یخچالدار استفاده شود. در غیر اینصورت ماندگاری کاهو به شدت کاهش پیدا میکند. استفاده از کابین یخچالدار میتواند قیمت تمام شده کاهو را افزایش دهد. در نتیجه به جای خرید کاهو از محلی دورتر و هزینه انتقال، میتوان اقدام به کشت کاهو در نزدیکی محل مصرف نمود.

با استفاده از هیدروپونیک، کشت سبزیجات (به جای کشت در خاک)، میتوان آب، انرژی و فضای کمتری صورت میپذیرد. میتوان مزارع مکانیزه یا ایستایی با استفاده از بسترهای استایروفومی برای پرورش کاهو توسعه داد. در این روشها کاهو به مدت 4 تا 5 هفته در سیستم هیدروپونیک دارای مواد مغذی پرورش می یابد.

بسترهای کشتی را در نظر بگیرید که برای مثال 35 متر طول و دو و نیم متر عرض داشته باشند. نور محیط قرارگیری گیاهان توسط نور خورشید در گلخانه یا توسط نور مصنوعی (مثلا لامپهای LED) تامین میگردد.

از آنجایی که تمام فرایند رشد در محیط سربسته انجام میگیرد، در تمام طول سال میتوان به کاهوی تازه دسترسی داشت. البته باید در این محیط: اکسیژن، نور، دی اکسید کربن، رطوبت و دما متناسب نیاز گیاه ارائه شود.

البته پیش از اقدام به راه اندازی گلخانه پرورش کاهو بایستی شرایط محلی را در نظر گرفت. به عنوان مثال اگر قیمت تمام شده یک کیلو کاهو در محله مورد نظر از قیمت کاهوی تولید شده در این سیستم کمتر باشد، راه اندازی این سیستم توجیهی ندارد. همچنین وجود یا عدم وجود قوانین میتواند جلوی راه اندازی گلخانه را بگیرد: به عنوان مثال: قانونی درباره میزان عناصر نیتروژن و فلزات سنگین موجود در کاهوی پرورش یافته در زمین وجود نداشته باشد یا قانون باشد ولی در عمل مورد استفاده نباشد. حتی گاهی در برخی فصول کودکان با خوردن سبزیجات برگی به عفونتهای دستگاه گوارشی دچار میشود.

نبود قانون یا به کار نگرفتن قانون در عمل، میتواند به تولید محصولاتی بی کیفیت و ناسالم و ارزان بیانجامد. در صورت نبود شرایط مناسب برای تولید کاهو در گلخانه و محیط بسته، هزینه راه اندازی اولیه و نگهداری و تجهیزات تامین محیط کشت و محلول غذایی میتواند قیمت تمام شده کاهو را افزایش دهد.

البته استفاده از نور طبیعی خورشید میتواند هزینه ها را بسیار کاهش دهد. به عنوان مثال برای تهیه کاهوی سالم، میتوان در پشت بام اقدام به کشت کاهو در سیستم هیدروپونیک نمود.

در ساده ترین حالت، کاهو روی بسترهای پلی یورتان رشد می کند و روی آب شناور می شود. این ساده ترین روش کشت هیدروپونیک است که در آن ریشه های محصول با خاک تماس ندارند و فقط با محلول غذایی در تماس هستند.

آب دارای تمام عناصر ماکرو و میکرو لازم برای گیاه است. آب به طور مداوم در گردش است. محتوای عناصر و سطح pH و غلظت اکسیژن آب کنترل می شود. این کنترل میتواند توسط دستگاه به صورت اتوماتیک باشد یا توسط انسان در فواصل منظم صورت پذیرد.

همچنین راه های ورودی محیط مانند محل ورود بایستی دارای دو درب با یک فضا بین دو در باشد تا مانع ورود آفات گردد.

هوای داخل گلخانه و رطوبت نسبی بایستی کنترل شود. دمنده ها میتوانند هوای مورد نیاز را تامین کنند. بسته به بزرگی و دمای منطقه احداث گلخانه، سیستم مه پاش میتواند به کار گرفته شود.

وقتی سیستم هیدروپونیک در خانه یا کانتینر یا فضای بسته ساختمانی برای سبزیجات به کار گرفته میشود، میتوان از احداث طبقات فلزی برای تقسیم ارتفاع محیط استفاده کرد. یعنی قفسه های فلزی مستحکم که در هر طبقه بتوان سیستم مه پاش و نور مصنوعی را قرار داد. این قفسه ها هزینه اولیه را افزایش میدهند ولی در درازمدت و در صورت توجیهی بودن طرح راه اندازی، ارزشمند است.

بسترهای فومی پس از برداشت کاهو از گلخانه شستشو و ضدعفونی میشوند و پس از خشک شدن دوباره به کار گرفته میشوند. البته سیستم قفسه ای دارای سینی نگهدارنده پلاستیکی برای فضای سربسته نیز وجود دارد.