آشنایی با هوای گلخانه و رطوبت وتهویه گلخانه و دمای داخل گلخانه

هدف شما از کشت محصولات گلخانه ای چیست؟

میخواهم محصولات بیشتری در یک فضای کمتر نسبت به پرورش در زمین مزرعه، برداشت نمایم!

چه محصولاتی را در گلخانه خودتان پرورش میدهید؟

محصولاتی که نیاز گرمایی متوسطی دارند.

شما برای کشت محصولات خودتان نیاز به راه اندازی گلخانه در فضایی دارید که:

اختلاف دمای هوا در زمان سرما و نیز گرما، شما را مجبور به استفاده از نیروی کارگر برای پوشاندن گلخانه با عایق یا استفاده از تجهیزات گرانقیمت ننماید.

درست است که با راه اندازی گلخانه میتوانید سرما و گرما را تامین نمایید. اما باید در نظر داشته باشید که جنس مواد به کار رفته در گلخانه برای عبور نور بهینه شده است و احتمالا دچار اتلاف انرژی نیز خواهید شد. نمی توانید چند هزار متر گلخانه را در شبهای سرد سال با عایق بپوشانید. یا در روزهای گرم از تجهیزات خنک کننده گران قیمت استفاده نمایید.

گیاهان مناطق گرمسیری در گلخانه:

• خواستار دمای ۱۷ تا ۲۸ درجه سانتیگراد هستند.
• حداقل دما برای آنها ۱۲ و حداکثر ۲۸ خواهد بود.
• این گیاهان به سرما حساس هستند.
• دمای زیر ۱۰ درجه و ۱۲ درجه در چند روز میتواند به این گیاهان آسیب بزند.
• دمای بالاتر از ۳۰ درجه با آب و هوای خشک و دمای بین ۳۰ تا ۳۵ درجه در آب و هوای مرطوب نیز آسیب جدی وارد مینماید.

گیاهان گلخانه نیاز به اختلاف دمای شب و روز دارد:

این اختلاف دما حدودا بین ۵ تا ۷درجه سانتیگراد است. اگر از دانشپذیران دوره آموزش هیدروپونیک خانگی باشید، گفته ایم که برای این اختلاف دما از چه راه هایی استفاده نمایید. راه هایی مثل بازکردن پنجره یا …

میانگین شدت تابش تابش روزانه خورشیدی مورد نیاز گیاهان

در طول سه ماه کوتاه سال برای نوامبر، دسامبر و ژانویه در نیم‌کره شمالی و ماه‌های می، ژوئن و ژوئیه در نمیکره جنوبی:

• حدود ۵/۸ مگاژول بر مترمربع در هر روز (۳۴/۲ کیلووات ساعت بر مترمربع در هر روز)

• بطور میانگین در طول روز ۶ ساعت تابش خورشید (بین ۵۰۰ تا ۵۵۰ ساعت در طول  ۳ماه)

سایر پارامترهای محیطی مطلوب برای رشد گیاه در مناطق گرمسیری شامل:

• دمای خاک: بالاتر از ۱۴ درجه سانتی‌گراد

• میزان رطوبت محیط: بین ۷۰ تا ۹۰ درصد

در گلخانه باید مراقب شدت تابش نور خورشید باشیم، چگونه؟

هنگام انتخاب پوشش برای گلخانه باید یک حد تعادلی بین عبور نور خورشید و قیمت تمام شده و طول عمر پوشش گلخانه در نظر بگیریم.

انتخاب پوشش گلخانه مستقیما تحت تاثیر آب و هوای محل راه اندازی گلخانه است. هرچه نوسان دمایی و گستره تغییرات دمای مکان گلخانه کمتر باشد، برای راه اندازی گلخانه مناسبتر است.

در فصل پاییز و زمستان، نور خورشید کمتر از دو فصل دیگر است.

به هر حال پرورش گیاهان در گلخانه یا تونل های بزرگ، باعث افزایش دمای داخل گلخانه در روز خواهد شد و این مورد حتی در زمستان نیز اتفاق می افتد.

افزایش دمای گلخانه وابسته به چه مواردی است؟

• مشخصات نوع پوشش گلخانه
• سرعت جریان باد خارج از گلخانه
• شدت تابش خورشید خارج از گلخانه
• میزان تبخیر و تعرق گیاه کشت شده در گلخانه

برای جلوگیری از کاهش دمای گلخانه میتوانیم از گرمادهی و حرارت دهی استفاده نماییم. ممکن است یک راه حل دیگر، استفاده از عایق باشد. مانند: شاخه و پوسته نیشکر برای پوشاندن گلخانه در طول شب در چین که در صبح برداشته میشود. همانطور که میتوانید حدس بزنید نیاز به نیروی کارگر داریم و ممکن است این کار صرفه اقتصادی نداشته باشد.

بهینه ترین و با صرفه ترین کار برای کاهش دمای داخل گلخانه استفاده از تهویه است. شما میتوانید با برداشتن دریچه سقفی یا دریچه های دیواری به صورت طبیعی یا با تهویه توسط دستگاه ها به صورت مصنوعی دما را کاهش داد.

در شکل بالا میتوانید حجم هوای مورد نیاز برای تغییر دما را ببینید. کاهش ۱۰ درجه سانتیگراد دما با شدت تابش ۱۰۰ درصد نور خورشید، نیاز به ۹۰۰ کیلوکالری در متر مکعب در ساعت هوادهی دارد. برای ۵ درجه کاهش دما با شدت تابش ۵۰ درصد نور نیز، نیاز به همان مقدار هوادهی داریم.

به هر حال برای نگه داشتن دمای گلخانه در گستره مطلوب نیاز به استفاده از تهویه مصنوعی داریم.

برخی از روش های خنک کننده رایج در گلخانه:

تهویه، خنک کننده تبخیری و پرده سایه انداز

خنک کننده تبخیری چیست؟

خنک کننده تبخیر کننده به کنترل دما و رطوبت کمک می کند. گرما که به عنوان یک محصول جانبی از تابش خورشید است را از گلخانه خارج می کند اما رطوبت را نیز نگه میدارد.

خنک کننده تبخیری از آب برای جذب گرما از هوا استفاده می کند و سبب کاهش دمای هوا و افزایش رطوبت می شود. مانند حالتی که در انسان هنگام عرق کردن رخ میدهد. پوست عرق میکند تا آب بخار شده و گرما را از پوست بگیرد و خنک شود.

اما جایی که هوا مرطوب است از چه روشی استفاده نماییم؟

در مناطق گرم و خشکی مانند یزد، سمنان، قم، کرمان، اصفهان، شمال زاهدان و خراسان جنوبی استفاده از خنک کننده تبخیری مناسب است اما در مناطق مرطوب، تهویه به طور کلی بهتر از خنک کننده تبخیری بهتر عمل می کند.