هورمونهای گیاهان – هورمون رشد گیاه و بازدارنده رشد گیاه

هورمون های گیاهی، مواد شیمیایی مانند اکسین هستند که رشد گیاه را کنترل می کنند. هورمون های گیاهی مولکول های راهنمای تولید شده در مکان های خاص گیاه هستند و در غلظت های بسیار پایین تولید میشوند. هورمون ها باعث ایجاد تغییر در فرایندها در سلول های هدف به صورت محلی و در مکان های دیگر می شوند. آنها بر روی بافت هایی که در بالای گیاه و پایین گیاه رشد می کنند تاثیر میگذارند، مانند تشکیل برگ و رشد ساقه، رشد و رسیدن میوه ها، طول عمر گیاه و حتی مرگ گیاهان. هورمون ها برای رشد گیاهان حیاتی هستند و اگر در گیاهان نباشند، گیاهان یک توده سلول های یکسان هستند.

به طور کلی، پنج کلاس اصلی هورمون های گیاهی وجود دارد که برخی از آنها از مواد شیمیایی مختلف تشکیل شده است که می توانند از یک گیاه به دیگریمتفاوت باشند. مواد شیمیایی هر کدام به یکی از این کلاس ها بر اساس شباهت های ساختاری و اثرات آنها بر فیزیولوژی گیاهان گروه بندی می شوند. هر کلاس دارای اثرات مثبت و همچنین اثرات مهار کننده است و اغلب در همکاری با یکدیگر برای تنظیم رشد و سایر پاسخ ها کار می کنند.

هورمون‌های گیاهی از یک نظر به دو گروه بزرگ تقسیم می‌شوند:

الف) تحریک‌کننده‌های رشد شامل: اکسینها (Auxin)، جیبرلینها (Giberellin) و سیتوکینینها

ب) بازدارنده‌های رشد (لگاماها) که شامل: اسید آبسیزیک (ABA یا Abscisic acid) و اتیلن می‌باشند.

اسید Abscisic

اسید Abscisic (همچنین به نام ABA) یکی از مهمترین تنظیم کننده های رشد گیاهان است. به طور کلی، اسید واکنش دهنده باعث جلوگیری از رشد و جوانه زنی می شود. اسید Abscisic باعث خواب یا نهفتگی جوانه و بذر می شود و از جوانه زنی در طول زمستان جلوگیری می کند. همان طور که تابستان، اسید واکنش دهنده را تخریب می کند، اما این به آرامی اتفاق می افتد و طول می کشد تا اثرات آن از بین برود. این مانع از جوانه زدن دانه ها در روزهای گرم زمستان می شود و تضمین می کند که آنها فقط زمانی جوانه زنی کنند، که دما به طور مداوم گرم تر می شود. اسید Abscisic همچنین سبب جلوگیری از جوانه زدن بذر در میوه، کاهش رشد در قسمت های بالغ بیشتری از گیاه و بستن استومیتا (منافذ کوچک در زیر برگ ها) در پاسخ به فقدان آب است.

اکسین (indole-3-acetic acid)

اگزین ها در مریستم آپیکالی ساقه (نوک ساقه) تولید می شوند و رشد و گسترش سلول (انقباض) را تحریک می کنند. به طور کلی، اکسین ها یک تنظیم کننده رشد مثبت هستند. آنها توسعه xylem (بافت هایی که آب را در سراسر گیاه حمل می کنند) تحریک میکنند و مهار رشد جوانه ها پایین تر از ساقه ها را تضمین می کند . غلظت بسیار پایین اکسین که ببه ریشه ها رسیده باشد به طور کلی ریشه رشد و انشعاب را افزایش می دهد. با این حال، دوزهای بالاتر مانع رشد و تکثیر سلول های ریشه می شوند (انقباض).

سیتوکینین ها (CK)
سیتوکینین ها با ایجاد اکسین برای ترویج رشد و توسعه، با ترویج تقسیم سلولی و تشکیل انشعاب، کار می کنند. آنها در ریشه تولید می شوند و حرکت را شروع می کنند. آنها با تسلط آپیکالی ناشی از اکسین ها، ترویج رشد جوانه ها، مقابله می کنند. در ارتباط با اتیلن، آنها از تخریب برگ ها و میوه ها جلوگیری می کنند.

اتیلن
اتیلن (“هورمون رسیدن”) یک گاز است که باعث رسیدن میوه و دفع (افتادن) برگ و میوه می شود. تولید محصول اتیلن زمانی که بذر بالغ می شود افزایش می یابد و اطمینان حاصل می شود که میوه آزاد شود. میوه اغلب گاز اتیلن را در هنگام رسیدن آزاد می کند (به همین دلیل است که میوه های نابالغ را با سیب رسیده نگهداری می کیند تا روند رسیدن را تسریع می کند). همچنین بر رشد سلول و شکل سلولی تاثیر می گذارد. هنگامی که یک شاخ و شانه رشد می کند در حالی که در زیر زمین مانع می شود، تولید اتیلن به میزان زیادی افزایش می یابد، جلوگیری از انقباض سلولی و ایجاد تورم در ساقه. نتیجه ضحیم شدن ساقه می تواند فشار بیشتری بر روی جسم مانع مسیر آن به سطح شود. اگر ساقه به سطح برسد و محرک اتیلن طولانی تر می شود، بر پاسخ ژئوتروپیک طبیعی ساقه تأثیر می گذارد، که به درستی رشد می کند و اجازه می دهد تا در اطراف یک جسم رشد کند.

جیببرلین Gibberellins

جیببرلین ها در جوانه زنی نقش مهمی ایفا می کنند و بسیج مواد مغذی ذخیره شده در دانه را آغاز می کنند. جذب آب توسط دانه موجب تولید GA می شود. آنها همچنین باعث افزایش طول ساقه، گلدهی و تقسیم سلولی (رشد) می شوند. جیببرلین ها همچنین مهار رشد شوری و خواب عمیق بذر ناشی از ABA را معکوس می کنند.

برای سفارش هورمون جیبرلین اینجا کلیک کنید.

برای دریافت آخرین آموزشها در خبرنامه هیدروپونیک ایران عضو شوید.